22 mrt VERBINDEND LEIDERSCHAP

Managen en leidinggeven op afstand brengt nogal wat uitdagingen met zich mee. Eerder hebben we het al gehad over de afweging tussen loslaten en grenzen stellen. Nu komt daar een extra dimensie bij: een crisissituatie zoals de COVID-19 pandemie. En, aldus Frans Wilms, Trainer Leiderschap en Verandering, “juist in een crisis is het nodig verbindend leiderschap toe te passen”. Tijdens een recente, zeer goed bezochte WebTalks sessie stond Frans Wilms stil bij verschillende aspecten van verbindend leiderschap om antwoord te geven op de prangende vraag “hoe kunnen we leidinggeven met voldoende rust en ruimte en zonder verlies van richting of resultaat?”.

ESSENTIEEL IN TIJDEN VAN VERANDERING

• De behoefte aan verbindend leiderschap is groot in meerdere aspecten van de rol van de leider.
  In de directe omgeving, waar de dynamiek, onzekerheden en complexiteit een belangrijke rol kunnen spelen.
• In een netwerk, waar je op zoek bent naar robuuste samenwerking met partners. In de organisatie, waar je moet omgaan met veranderingen.
• In een team dat ontwikkeld moet worden en waar mensen tegelijkertijd moeten samenwerken.
• En in jezelf als professional, in je eigen leiderschap.

Uit een peiling onder de deelnemers van de WebTalks-sessie bleek dat verbindend leiderschap wel op al deze gebieden van toepassing is, maar het meest nodig is als de focus ligt op het omgaan met veranderingen in een organisatie.

TIJDPERK VAN VERBINDERS

In een door Wilms vertoond filmpje zegt professor Jan Rotmans: “het hedendaagse leiderschap is niet meer gebaseerd op ego. Je moet over je eigen ego heen kunnen stappen. De komende decennia wordt het tijdperk van de verbinders.”

Tegenwoordig hebben we te maken met toenemende complexiteit, door Wilms aangeduid als VUCA (volatility, uncertainty, complexity and ambiguity). Deze complexiteit bestaat uit twee hoofdlijnen:

Het resultaat is concreet voorspelbaar is en er een direct verband bestaat tussen oorzaak en gevolg (bijvoorbeeld een verhuizing, kwaliteitscontrole of loonadministratie). In deze situatie heeft de leider een directieve rol.

De uitkomst is niet concreet voorspelbaar en er is geen relatie is tussen oorzaak en gevolg (b.v. eigenaarschap, ondernemingsgeest, professionaliteit). Deze situatie vereist dat de leider loslaat, binnen bepaalde grenzen. Vanuit leiderschapsperspectief betekent dit dat je meer ruimte moet geven aan je medewerkers, om hun expertise te gebruiken zonder dat iemand voor hen denkt.

Maar waar leidt dat toe, als je werkt aan je verbindend leiderschap?

WEES OPEN MINDED

In een kort video-interview met Damien Nunes, Trainer, Coach en Service Designer bij UMIO’s Service Science Factory, antwoordt Mariëlle Heijltjes, hoogleraar Managerial Behaviour en uitvoerend directeur van UMIO, op de vraag “wat vraagt de toenemende complexiteit van leiders en medewerkers?”. Zij zegt dat “het belangrijkste is dat je een open mind hebt”. Volgens haar “vereist deze ‘open mind’ cognitieve flexibiliteit, het vermogen om verschillende petten op te zetten, empathie en compassie”.

Op de vraag of empathie aangeboren is of aangeleerd kan worden, antwoordt Wilms: “In het algemeen kan empathie aangeleerd worden, maar je moet er wel iets voor willen doen. Je moet oprecht geloven dat de ander ertoe doet”. Een open mind hebben is de eerste fase van verbindend leiderschap. Zonder een open mind is het niet mogelijk.

TRANSFORMATIE BEGINT BIJ JEZELF

Complexiteit vraagt om loslaten binnen grenzen. Om dit te kunnen doen, moeten professionals een transformatie doormaken van hun eigen leiderschapsvaardigheden. Ze moeten zich richten op hun eigen interacties, steeds beginnen te kijken naar hun eigen handelen, en weerstand zien als energie. Dit is de tweede fase van verbindend leiderschap.

MAGIE VAN DE U’ EN ‘WOOP’

De laatste fase van verbindend leiderschap is het toepassen van de ‘Magie van de U’ waarmee je in staat bent om je medewerkers serieus te nemen en tegelijkertijd duidelijke grenzen te stellen. De U-theorie is erop gericht jezelf te verbinden met de ander en je vervolgens op de juiste manier voor te stellen om waarde toe te voegen.

De mentale strategie methode WOOP (Wish, Outcome, Obstacle, Plan) is een geweldig hulpmiddel om de drie fasen van verbindend leiderschap te oefenen. Met dit hulpmiddel is het mogelijk om wensen te vinden en te vervullen, voorkeuren te stellen en gewoontes te veranderen.

“Oefen veel, reflecteer op je eigen handelen en denken en verwelkom feedback als een cadeautje” zijn drie andere nuttige tips die Frans Wilms aan het eind van zijn presentatie met de deelnemers deelde.

BEGIN BIJ JEZELF

Het webinar werd afgesloten met de vraag wat er nodig is om verbindend leiderschap in een organisatie breed te ontwikkelen. Volgens Wilms vraagt dit commitment van het topmanagement. “Maar het kan geen kwaad om zelf met verbindend leiderschap te beginnen en een sneeuwbaleffect om je heen te creëren”, zegt hij.

In dit kader kan de opleiding Verbindend Leiderschap, een mooie stap zijn om het transformatieproces binnen uw eigen organisatie in gang te zetten.

Voor meer informatie kun je ook contact opnemen met Ingrid Voncken
Email: i.voncken@maastrichtuniversity.nl 
Tel. +31 6 52 69 21 25